Krzywy Las w okolicy Gryfina

W Krzywym Lesie w Gryfinie, a właściwie w Nowym Czarnowie koło Gryfina, po raz pierwszy byłam blisko 20 lat temu. Wówczas była to swoista perełka, o istnieniu której niewiele osób wiedziało. W kwietniu miałam okazję pojechać tam ponownie i to, co zobaczyłam bardzo mnie zaskoczyło – niestety niezbyt pozytywnie. Ale zacznijmy od początku.

Jak powstał Krzywy Las koło Gryfina?

Krzywy Las znajduje się we wsi Nowe Czarnowo, leżącej kilka minut jazdy samochodem od Gryfina i około 30 minut od centrum Szczecina. W 2006 roku został on uznany za pomnik przyrody, choć wśród mieszkańców zarówno okolicznych miejscowości, jak i Szczecina zaczął cieszyć się popularnością już wcześniej. Wszystko za sprawą rosnących na liczącym około 0,33 ha obszarze zdeformowanych sosen zwyczajnych.

Drzewa, którym miejsce to zawdzięcza swą nazwę, zostały zasadzone w latach 30. XX wieku – prawdopodobnie w 1934 roku. Przez długi czas powstawało szereg różnych, w tym dość dziwnych teorii na temat tego, dlaczego kilkadziesiąt sosen rośnie w taki sposób. A jest on dość specyficzny. Około 20 cm nad ziemią pnie drzew wyginają się pod kątem 90 stopni – krzywizna dochodzi nawet do 3 metrów wysokości. Atmosferę tajemniczości potęgował fakt, że wokół rosną proste sosny.

Zagadka Krzywego Lasu

Zgodnie z najpopularniejszą wersją, deformacja ma charakter mechaniczny, a drzewa zostały ukształtowane w ten sposób w wyniku działalności człowieka. Uprawiane w ten sposób sosny miały być później wykorzystywane w celach stolarskich lub szkutniczych – nietypowy kształt pni sprawiał, że doskonale nadawały się one do produkcji mebli, łodzi czy sań.

Wiele wskazuje jednak na to, że tej historii Krzywego Lasu nigdy nie uda się potwierdzić, gdyż w czasie II wojny światowej tutejsi leśnicy zginęli lub zostali przesiedleni. Nie zachowały się też żadne dokumenty, w których można by było znaleźć informacje dotyczące Krzywego Lasu – jego zagadka pozostaje więc oficjalnie nierozwiązana.

Krzywy Las w Gryfinie dawniej i dziś

Gdy byłam w Krzywym Lesie jako nastolatka, miejsce to było prawdziwą oazą ciszy i spokoju. Powoli stawało się lokalną atrakcją, ale mimo to nie sposób było uświadczyć tam zbyt wielu odwiedzających. Na przestrzeni lat wiele się jednak zmieniło. I nie chodzi tu już nawet o naprawdę spory tłum ludzi, jaki tam zastałam – choć panującej atmosfery na pewno nie można było nazwać sielankową. Sam widok Krzywego Lasu był smutny – wiele drzew było ściętych, a sterczące krzywe kikuty sprawiały raczej przygnębiające wrażenie. Efektu dopełnił duży teren wyciętego lasu (co ilustruje poniższe zdjęcie).

Biorę pod uwagę, że może to być element jakiejś większej koncepcji. W 2020 roku bowiem Zarząd Fundacji Polskiej Grupy Energetycznej przyznał Gminie Gryfino darowiznę w wysokości 250 tys. zł na rewitalizację Krzywego Lasu. W połączeniu z wkładem własnym gminy, środki te mają pozwolić na nadanie temu obszarowi nowego, atrakcyjniejszego oblicza. Współpraca Gminy Gryfino, Polskiej Grupy Energetycznej i Lasów Państwowych ma na celu przede wszystkim ochronę obecnych zasobów przed zniszczeniem, stworzenie nowych plantacji oraz budowę infrastruktury turystycznej.

Krzywy Las – jak dojechać?

Droga do Krzywego Lasu od strony Szczecina prowadzi przez Gryfino. Do Krzywego Lasu najłatwiej dojechać własnym samochodem, ale należy się liczyć z tym, że przynajmniej na tę chwilę nie ma tu żadnego parkingu – auto można zostawić na poboczu drogi, część osób szukała także miejsca pod stojącym w sąsiedztwie budynkiem mieszkalnym. Jadąc od Szczecina i Gryfina, należy kierować się w stronę Chojny. Przed estakadą nad torami kolejowymi trzeba skręcić w prawo w kierunku Nowego Czarnowa i Elektrowni Dolna Odra. Po dotarciu do dużego skrzyżowania po prawej stronnie powinniśmy zobaczyć wspomniany czteropiętrowy budynek, a w niewielkiej odległości od niego – Krzywy Las.

Do Krzywego Lasu z pewnością wrócę – trochę z sentymentu, a trochę z nadzieją, że rzeczywiście coś się tam zmieni, dzięki czemu miejsce to odzyska swój dawny urok. A w tak zwanym międzyczasie być może uda się zobaczyć Krzywy Las nad Dolnym Śląsku, znajdujący się na terenie Borów Dolnośląskich.